Trochanter major pijn
Pijn buitenkant heup
Trochanter major pijn
Pijn aan de buitenkant van de heup die optreedt tijdens het lopen is een typisch verschijnsel van het trochanter major pijnsyndroom. De pijn wordt gevoeld rond de harde knobbel die zich aan de buitenzijde van de heup bevindt. De pijn wordt veroorzaakt door beschadigde of geïrriteerde structuren die over of langs de trochanter major heen bewegen. De klachten kunnen zowel geleidelijk als acuut ontstaan. Overbelasting van de m. gluteus medius en/of minimus pezen die insereren op de proximale posterieure zijde van het femur is de meest voorkomende oorzaak van pijnklachten rond het trochanter major. In mindere mate zal de slijmbeurs aangedaan zijn (bursitis trochanterica).
bron: sportenbewegingsarts.nl
Oorzaken
Gluteus tendinopathie is een overbelastingsblessure van de m. gluteus medius en/of minimus pezen die insereren op de proximale posterieure zijde van het femur en is de meest voorkomende oorzaak van pijnklachten rond het trochanter major. De m. gluteus medius en minimus bewegen het bovenbeen zijwaarts en hebben een belangrijke rol in de stabilisatie van de heupkop in de heupkom tijdens bewegen. Bij klachten rond het trochanter major wordt in de praktijk vaak als eerste gedacht aan een slijmbeursontsteking: dit blijkt echter zelden voor te komen en is meestal een secundair probleem aan een tendinopathie.
Wij veronderstellen dat atrofie van de gluteusspieren kan leiden tot gluteus tendinopathie. Tevens vermoeden we dat overdreven bekkenkanteling ook een rol kan spelen. Overgewicht heeft wellicht ook iets te maken met de klachten. Wanneer de ontsteking langdurig bestaat kan eventueel een scheur van deze pees van de bilspier ontstaan. Verminderde kracht van de heupspieren en een mankend gangpatroon zijn de klachten die dan vaak optreden.
Symptomen
Gluteus tendinopathie of ontsteking van de bilspieren is een spieraandoening die het meest voorkomt bij vrouwen tussen de 40 en 60 jaar. De aandoening komt voor aan de zijkant van de heup en men kan er doorgaans moeilijk op liggen. Pijnklachten nemen gewoonlijk toe tijdens lopen, traplopen en het liggen op de aangedane zijde. Hierdoor heeft het een grote impact op het dagelijks leven en fysieke activiteit.
Diagnose
Palpatie van de insertie van de gluteaal spieren aan de achterzijde van het trochanter major provoceert herkenbare pijn. Aanvullend beeldvormend onderzoek is in de regel niet nodig voor het stellen van de diagnose, maar geïndiceerd voor het uitsluiten van andere pathologie zoals heupartrose of avulsiefracturen. Indien er twijfel over de diagnose bestaat kan echografie of MRI onderzoek verricht worden. In de differentiaal diagnose van laterale heupklachten staan een gluteus peesruptuur, verdikking/tendinopathie van de iliotibiale band en een primaire bursitis trochanterica. Bij de (weinig voorkomende) slijmbeursontsteking staat zwelling en lokale drukpijn meer op de voorgrond dan beweging gerelateerde klachten.
Behandeling
In de praktijk worden zeer veel verschillende behandelmethoden bij gluteus tendinopathie toegepast waar goede wetenschappelijke evidentie voor ontbreekt. We zullen ons hieronder beperken tot de best bewezen en meest gebruikte behandelmethoden.
Injectie met corticosteroïden: wees voorzichtig!
Corticosteroïd injecties worden in de praktijk veelvuldig gebruikt bij de behandeling van tendinopathie aandoeningen, zeker bij gluteus tendinopathie waarbij onterecht vaak gedacht wordt aan een slijmbeursontsteking. Ze hebben een positief effect op pijnklachten op de korte termijn, maar niet op de midden- tot lange termijn. Daarnaast blijkt uit goed uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek steeds duidelijker dat corticosteroïden een negatief effect hebben op pees- en collageenweefsel op de midden- tot lange termijn. Wij raden het gebruik hiervan bij gluteus tendinopathie dan ook af. Bij de (weinig voorkomende) primaire bursitis trochanterica worden corticosteroïden injecties nog veelvuldig toegepast met goede resultaten op de korte termijn.
Oefenprogramma
De basis van de behandeling is een opbouwend trainingsprogramma gericht op het versterken en belastbaarder maken van de heup- en bekkenstabilisatoren, waaronder de gluteaal spieren. Patiënten kunnen beginnen met een dagelijks thuisoefenprogramma met core-stability oefeningen en heupabductie krachtoefeningen in zijligging of tegen weerstand met een theraband, gevolgd door een adequaat gedoseerde opbouw van de belasting. We adviseren een gedoseerde opbouw van coördinatie- en krachttraining voor romp-, bekken-, heup- en bovenbeenspieren. Progressie door het programma wordt gestuurd op basis van voortgang in klachten en functie, niet op basis van tijdcriteria. Daarnaast adviseren we een algemeen trainingsprogramma om een goede belastbaarheid in de rest van de kinetische keten te waarborgen. De tijd tot herstel varieert sterk: van enkele weken tot maanden, afhankelijk van de ernst en duur van klachten en de respons op het oefenprogramma.