Bicepsklachten
Door trauma, overbelasting of slijtage van weefsel
Bicepsklachten
De biceps is een tweekoppige spier aan de voorzijde in de bovenarm die helpt bij het buigen van de elleboog. De lange bicepspees zorgt voor 15% van de kracht, de korte bicepspees voor 85% van de kracht. De lange kop heeft een zeer bijzonder verloop. De pees loop in een geul of goot langs de boverarm richting schoudergewricht. Net voor ze de schouder binnen komt maakt ze een scherpe bocht bij het uittreden uit de goot. Verderop hecht ze aan op de bovenzijde van de schouderkom. Het gedeelte van de bicepspees dat in de goot loopt is gevoelig voor ontstekingen en overbelastingen. We spreken van een “bicepspees tendinitis”. Als de lange bicepspees scheurt bij zijn aanhechting aan de schouderkom dan spreken we van een SLAP-laesie (Superior Labral tear from Anterior to Posterior).
bron: ocon.nl
Oorzaken
Bicepspeestendinopathie
Soms kan de pees ontstoken(tendinitis) zijn na een val of door herhaalde bewegingen boven het hoofd zoals bij zwemmen, tennis, gewichtheffen of honkbal, maar kan soms op zichzelf ontstaan zonder duidelijke oorzaak. Bij personen van middelbare leeftijd en oudere personen is er vaak sprake van veroudering(tendinose) hierdoor gaat de pees zwellen en glijdt deze minder goed door de tunnel aan de voorzijde van de schouderkop. Biceps tendinopathie op oudere leeftijd wordt meestal gezien in combinatie met andere schouderaandoeningen zoals subacromiale impingement of scheuren van de rotator cuff.
Bicepspeesluxatie
De lange kop van de bicepspees loopt aan de voorkant van de schouder door een soort van gleuf in het bot van de bovenarm. We noemen deze gleuf de ‘sulcus intertubercularis’. Om de pees goed in de gleuf te houden zit er weefsel overheen gespannen dat samen met de sulcus intertubercularis een tunneltje vormt. Wanneer dit zogenoemde ‘ligament transversum humeri’ scheurt, kan de biceps uit de gleuf treden en klachten veroorzaken. We spreken dan van een (sub)luxatie van de bicepspees. Deze aandoening wordt meestal veroorzaakt door een val.
Bicepspeesruptuur
Een (partiële) bicepspeesruptuur is een relatief zeldzame aandoening. De incidentie wordt geschat op 1,2 per 100.000 patiënten per jaar en betreft in het merendeel van de gevallen (96%) een proximale ruptuur van de lange bicepspees, vaak van de dominante arm. Dit afscheuren komt vaker bij mannen voor dan bij vrouwen; de meeste letsels komen voor tussen de 40 en 60 jaar oud en is het gevolg van chronische slijtage van de bicepspees. Als de pees dan al gerafeld is kan deze makkelijk afscheuren bij een val of zelfs bij licht tillen. Bij jongeren is het afscheuren meestal het gevolg van trauma (zoals een auto-ongeluk of een val).
SLAP-laesie
Het labrum glenoidale geeft extra steun aan het schoudergewricht en helpt het op zijn plaats te blijven. Een labrumscheur ontstaat als een stuk van deze ring ontwricht, gerafeld of gescheurd is. Scheuren leiden tot schouderpijn, een instabiel schoudergewricht en, in ernstige gevallen, luxatie (ontwrichting) van de schouder. De lange pees van de bicepsspier hecht op het bovenste deel van de schouderkom (glenoid) en maakt deel uit van het labrum. Deze aanhechtingsplaats noemen we het bicepsanker. Omgekeerd kan een schouder uit de kom ook tot labrumscheuren leiden. Zo’n scheur komt vooral voor bij werpsporters zoals honkballers, en bij andere bovenhandse sporten zoals tennis en volleybal. Daarnaast kan een SLAP-laesie ontstaan door bijvoorbeeld een val van de trap, waarbij iemand zich met de hand aan de leuning probeert vast te houden.
Symptomen
Bicepspeestendinopathie
Pijn of gevoeligheid aan de voorkant van de schouder, die verergert bij heffen arm of na inspanning.
Bicepspeesluxatie
Een subluxatie geeft mogelijk bovengenoemde klachten met als bijkomstigheid dat de patiënt met enige regelmaat iets voelt verspringen aan de voorkant van de schouder. De pees van de lange kop van de biceps treedt dan tijdens een beweging buiten het gootje waar hij in loopt. Dit geeft een knappend geluid of verspringend gevoel.
Bicepspeesruptuur
Bij lichamelijk onderzoek kan er soms een abnormale positie van de spierbuik van de biceps te zien zijn: te hoog bij een ruptuur van de distale pees, te laag bij een proximale ruptuur (Popeye sign). Een klassiek beeld is een palpabel defect in de distale biceps, die toeneemt bij flexie van de elleboog. Soms gaat zo’n afscheuring ongemerkt, maar meestal wordt bij het afscheuren een “plop” gehoord en een pijnscheut gevoeld. In de dagen daarna ontstaat een blauwe plek aan de voorzijde van de bovenarm. De lange bicepsspier zal zich terugtrekken richting de elleboog. Hierbij bolt de spier op en dat noemen we het ‘popeye-fenomeen’. Er kan zwakte in de arm zijn bij buigen van de elleboog maar meestal kunnen mensen hier goed mee functioneren.
SLAP-laesie
De klachten bestaan meestal uit pijn voor op de schouder of diep boven in de schouder. Vaak straalt de pijn uit naar de rest van de arm en soms naar de nek en schouderbladen. De pijn is vooral aanwezig bij heffen van de arm en na inspanning. De meeste mensen klagen van pijn in de schouder bij bepaalde bewegingen, meestal boven schouderhoogte, bij werpen of kracht zetten boven het hoofd. Soms gaat dit gepaard met een ‘klik’ of kraken in de schouder of het gevoel dat ‘iets verspringt’.
Diagnose
De diagnose wordt gesteld op basis van de klachten en het klinisch onderzoek. Meestal is de diagnose zeer duidelijk door het verhaal en het onderzoek en kan een behandeling worden ingesteld zonder verdere onderzoeken zoals een echografie. Bij een SLAP-laesie wordt vaak een röntgenfoto of MRI-scan gemaakt
Behandeling
Bicepstendinopathie
Bij een tendinitisbeeld zal na de ontstekingsfase gestart worden met lichte oefentherapie om de pees weer sterker te maken. Bij een tendinosebeeld is er sprake van verminderde kwaliteit van de pees en deze zal moeten worden verhoogd dmv oefentherapie. Het herstel van de pees gaat langzaam. Het duurt maanden voordat peesweefsel aantoonbaar sterker is. Spieren daarentegen worden al na een aantal weken sterker. Het is daarom van belang dat er gedurende lange tijd dagelijks getraind wordt.
Bicepspeesruptuur
Een bicepspeesruptuur wordt meestal zonder een operatie behandeld. Uw fysiotherapeut zal een persoonlijk behandelprogramma opstellen om te helpen het letsel op de meest veilige en efficiënte manier te genezen. Indien een peesruptuur een fors functie-verlies veroorzaakt en indien de patiënt de arm veel gebruikt (leeftijd, beroep, sport), is een operatieve hechting een optie. Pees-rupturen kunnen over het algemeen operatief worden gehecht bij betrekkelijk jonge personen met gezond peesweefsel. Om goed resultaat te bereiken is het van belang dat dit tijdig gebeurt.
Slap-laesie
Niet-operatief
Een SLAP-laesie kan meestal goed worden behandeld met specifieke fysiotherapie. Hierbij wordt vooral veel aandacht gegeven aan de coördinatie van bepaalde bewegingen, spierkracht en stabiliteit van uw schouder. Daarnaast is het belangrijk om bovenhandse activiteiten te vermijden totdat de pijnklachten in uw schouder tot rust zijn gekomen.
Operatief
Soms geven fysiotherapie en pijnstillers/ontstekingsremmers niet het gewenste resultaat. In dat geval kan een (kijk)operatie van uw schouder de oplossing bieden. Hierbij zijn twee mogelijkheden. Er wordt een poging gedaan om het gescheurde bicepsanker te repareren door dit opnieuw aan het kommetje van uw schouder (glenoid) vast te hechten. Het theoretisch voordeel is dat de bicepspees weer normaal zou kunnen functioneren als dit goed geneest. Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken blijkt echter dat een grote groep patiënten in bepaalde mate pijn en functieverlies aan een dergelijk herstel overhoudt.
Het alternatief is om de bicepspees los te maken van het kommetje (bicepspees tenotomie). Hierdoor wordt de spanning van het aangedane weefsel afgehaald en is er een grote kans op verlichting van uw klachten. Ook aan deze behandeling zitten weer specifieke voor- en nadelen.