Hielspoor
Pijn onder de hiel
Hielspoor
Hielspoor is de meest voorkomende pijn in de hiel. Hielspoor is een vergevorderd stadium van een overbelasting van de peesplaat (fascia plantaris).De overbelasting van de peesplaat wordt vaak een peesplaatontsteking (fasciitis plantaris) genoemd, dit is echter niet juist omdat er feitelijk sprake is van een overbelasting van de peesplaat, er is geen ontsteking aanwezig. Fasciitis plantaris is een “ontsteking “ van het peesblad van de voetzool, op de plaats waar dit aanhecht aan het hielbeen. Dit probleem wordt ook vaak “hielspoor” genoemd. Deze term kan verwarrend zijn: er wordt immers verwezen naar een botaanwas op het hielbeen op een radiografie. Vroeger werd gedacht dat klachten door hielspoor werden veroorzaakt door een botpuntje onder de hiel, vandaar dat de naam hielspoor. Deze botaanwas is echter niet de oorzaak van de pijn en is ook niet altijd aanwezig. Momenteel wordt de term hielspoor nog steeds gebruikt, maar in de praktijk maakt het niet veel uit voor de behandeling of de prognose of er nu wel of geen hielspoor aanwezig is op de röntgenfoto.
Oorzaken
Wanneer er klachten bestaan van hielspoor is de kwaliteit van de peesplaat onder de voet verminderd. In gezonde doen houdt de peesplaat de voet in positie. Wanneer deze peesplaat er niet zou zijn, zou de voet uitzakken tot een forse platvoet. Omdat bij het in positie houden van de voet de peesplaat veel krachten te verduren heeft, raakt de peesplaat soms overbelast en wordt zo langzamerhand de kwaliteit van de peesplaat minder. Hielspoorklachten ontstaan door tijdelijke of langdurige overbelasting van de voetzoolpees. De aanhechting van de pees aan het hielbeen staat onder spanning en gaat irriteren.
De kans op overbelasting van de voetzoolpees is groter:
• bij overgewicht
• bij hardlopen op harde ondergrond
• bij werk waarbij u lang moet staan
• als u een lange wandeling maakt en niet gewend bent te lopen
• bij sporters die veel hardlopen of springen (bijvoorbeeld tennis of volleybal)
• bij een afwijkende vorm (bijv. platvoeten) of stand van de voeten en/of een verkeerd looppatroon.
Hielspoorklachten ontstaan meestal geleidelijk. Soms ontstaan de klachten ineens door een blessure, bijvoorbeeld wanneer u een harde landing maakt met platte voeten op een harde ondergrond.
Symptomen
Een patiënt met fasciitis plantaris ondervindt pijn aan de voetzool, aan de onderzijde van de hiel. De pijn straalt soms ook uit over de voetzool. De klachten nemen toe na lang staan of wandelen, maar zijn vaak uitgesproken tijdens de eerste stappen ’s morgens of na rust (startpijn).
Diagnose
De diagnose wordt gesteld op basis van de klachten en het klinisch onderzoek. Een radiografie geeft geen echte meerwaarde gezien het al dan niet aanwezig zijn van een botaanwas de behandeling niet beïnvloedt. Een echografie kan de ontsteking van het peesblad aantonen en is soms nuttig maar niet altijd nodig.
Behandeling
De behandeling van fasciitis plantaris is niet-operatief. Behandeling bestaat uit het doen van rekoefeningen in combinatie met een nachtspalk. Het duurt gemiddeld een jaar voordat hiermee de klachten verdwenen zijn.
Rekken van de kuitspier en voet peesblad
Uitvoeren van stretching oefeningen van het voet peesblad en de achillespees zijn zeer nuttig om de pees terug meer elastisch te maken. Ze zullen dan ook vaak de klachten verminderen. Zowel de peesplaat-oefening als de achillespees-rekoefeningen voert u direct na het opstaan, ’s middags en voor het slapengaan uit. Ook is aan te raden de peesplaat onder de voet te rekken als u langere tijd gezeten of gelegen heeft. Door het dragen van een nachtspalk ga je ook ’s nachts een stretch op het peesblad van de voet houden. Zo voorkom je de ochtendpijn en help je de pees soepel te krijgen.
Naast rust en rekoefeningen kunnen kracht- en/of stabiliteitsoefeningen worden ingezet in combinatie met eventueel lokale frictionerende (diepe, stevig losmakende) massages. Klachten kunnen lang aanhouden, maar moeten met behandeling binnen enkele weken wel afnemen. Als iemand eenmaal klachten heeft gehad, kan het ook weer terugkomen. Door de oefeningen te blijven doen ook al zijn de klachten al over, wordt dat risico verminderd.