Meniscusklachten
Door trauma
Traumatisch meniscusletsel
Een knie heeft een binnen- en buitenmeniscus. Een meniscus is een schijfje van soepel kraakbeen in de vorm van een halve maan. De menisci hebben belangrijke biomechanische functies in de knie. Deze omvatten schokabsorptie, stabiliteit, smering van het gewricht en proprioceptie. Wanneer de menisci (meervoud) door een ongeval scheuren, spreken we van een traumatisch meniscusletsel.
Oorzaken
Scheuren zijn meestal het gevolg van een heftige draaibeweging van de knie. Vaak gebeurt dit bij sportactiviteiten of tijdens een ongeval. Aangezien veel van onze dagelijkse en sportieve activiteiten gepaard gaan met herhaaldelijke schokbelasting alsook met draai- en keer bewegingen, zal de meniscus geregeld beschadigd geraken. Een meniscusscheur is dan ook een zeer vaak voorkomend letsel. Het is van belang om een onderscheid te maken tussen enerzijds de meniscusscheuren die opgelopen worden in een plots ‘ongeval’ (traumatisch meniscusletsel) ten opzichte van de meniscus scheuren die het gevolg zijn van het slijtage proces van de knie (degeneratief meniscus letsel). Dit laatste type van meniscusscheur is extreem frequent, maar vaak veel minder symptomatisch dan de scheuren die acuut ontstaan en vergen ook een volledig andere aanpak. Als je voet met je onderbeen te ver naar buiten draait ten opzichte van het bovenbeen, wordt doorgaans de binnenmeniscus beschadigd. Draait je onderbeen te ver naar binnen, dan kan de buitenmeniscus beschadigd raken. De binnenmeniscus raakt veel vaker beschadigd, omdat deze stevig vast zit aan het gewrichtskapsel. Hierdoor geeft de meniscus veel minder mee als er onverwacht grote kracht op uitgeoefend wordt.
Symptomen
Een acuut opgelopen meniscusscheur geeft vaak aanleiding tot hevige kniepijn hetzij aan de binnenzijde, hetzij aan de buitenzijde van het gewricht. Gezien de schokdempende functie van de meniscus zal zelfs wandelen maar uiteraard ook sporten of lopen pijn doen. In minder ernstige gevallen zal vooral het hurken en knielen gehinderd worden. Een bijzonder type meniscusscheur is de zogenaamde ‘hengselscheur’ (‘bucket handle scheur’) waarbij een groot gedeelte van de meniscus afscheurt en omklapt zodat het inklemt tussen het kniegewricht. De knie is dan als het ware geblokkeerd en kan vaak slechts bijzonder moeizaam gestrekt of gebogen worden.
Diagnose
Allereerst is het stellen van de diagnose belangrijk. Meniscusletsels komen vaak voor in combinatie met kruisbandletsel en kraakbeenafwijkingen van de knie. Het tijdig onderkennen en adequaat behandelen van deze letsels is belangrijk voor een goed herstel. De diagnose meniscusscheur wordt gesteld aan de hand van het verhaal van de patiënt (de manier van ontstaan van de klacht) en lichamelijk onderzoek van de knie. De meniscus is niet te zien op een röntgenfoto. Deze foto is echter wel van belang om andere letsels of oorzaken van de klachten te vinden. Soms wordt voor de diagnose een MRI scan van de knie gemaakt of wordt een kijkoperatie verricht.
Behandeling
Knieklachten worden vaak veroorzaakt door aandoeningen aan de meniscus. Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een twaalf weken durend oefenprogramma onder leiding van een sportfysiotherapeut dezelfde resultaten oplevert als een meniscusoperatie. Een afwachtend beleid heeft daarom de voorkeur. Voorwaarde is wel dat het kniegewricht niet ernstig beperkt is in functie. Bij aanhoudende klachten kan een verwijzing naar de orthopeed nodig zijn, bijvoorbeeld voor een MRI. De orthopedisch chirurg kan zo de kwaliteit van de meniscus beoordelen en bepalen of eventueel een operatie nodig is.Bij jonge mensen met goede doorbloeding van de meniscuslaesie, kan de meniscus uit zichzelf genezen mits kniel- en hurkbewegingen worden vermeden. De knie geeft zelf aan tot waar het buigen verstandig is: bij pijn is de grens bereikt. Dit kan soms enkele maanden duren. Indien de klachten blijven bestaan en/of de knie op slot schiet, is een kijkoperatie (= arthroscopie) noodzakelijk.
Conservatief
Patiënten boven de 35 jaar met een meniscuslaesie zonder slotklachten dienen eerst 3-6 maanden conservatief behandeld te worden voordat chirurgie overwogen dient te worden.
Operatief
Een symptomatische meniscuslaesie met mechanische blokkade (slotknie) wordt middels arthroscopie behandeld. Indien mogelijk wordt de beschadigde meniscus gehecht. Indicaties voor het hechten van een meniscus zijn verticale perifere scheuren(red-red zone), verse laesies en relatief jonge patiënten.